Ngữ điệu tiếng Anh (Intonation) trong khi nói được coi là một trong những yếu tố vô cùng quan trọng trong mỗi ngôn ngữ. Cụ thể là mỗi quốc gia có một hệ thống ngữ điệu khác nhau, do đó người nghe có thể phân biệt được các ngôn ngữ bằng cách lắng nghe ngữ điệu (Intonation) của chúng. Nếu nắm chắc hệ thống ngữ điệu (Intonation) của một ngôn ngữ nào đó, người học có thể đạt được cách nói tự nhiên giống như người bản xứ.
Hiểu được tầm quan trọng của điều này, bài viết dưới đây sẽ giới thiệu cho người đọc các quy tắc ngữ điệu tiếng Anh, nhằm giúp cho người đọc có thể nói được tiếng Anh môt cách tự nhiên nhất.
Mục lục
Ngữ điệu tiếng Anh (Intonation) là gì
Theo từ điển Cambridge- thuộc sở hữu của Nhà xuất bản Đại học Cambridge, ngữ điệu trong tiếng Anh (intonation) được hiểu là “describes how the voice rises and falls in speech” (tạm dịch: miêu tả cách giọng nói lên cao hoặc xuống trong khi nói). Song, nhà nghiên cứu Western (2001) lại định nghĩa ngữ điệu là các giai điệu được tạo ra bởi giọng nói trong khi phát biểu, thông qua việc thay đổi độ cao (pitch) của giọng nói. Dù cách diễn đạt khác nhau, tuy nhiên có thể thấy hai định nghĩa này đều đề cập đến cao độ. Như vậy, có thể khẳng định rằng ngữ điệu nhấn mạnh vào sự thay đổi trong độ cao của giọng nói, cụ thể là cách lên giọng hoặc xuống giọng trong khi nói.
Tầm quan trọng của ngữ điệu (Intonation) khi nói trong tiếng Anh
Ngữ điệu (Intonation) đóng vài trò quan trọng trong tiếng Anh, nói sai ngữ điệu (Intonation) giống như việc gảy sai một nốt nhạc khi đang chơi đàn. Ngay cả khi người nói có ngữ pháp và từ vựng tốt nhưng nếu nói không đúng ngữ điệu (Intonation) của tiếng Anh, thì phần nói của họ sẽ không được tự nhiên hoặc thậm chí gây khó chịu cho người nghe. Vì vậy việc tìm hiểu và thực hành đúng ngữ điệu (Intonation) của tiếng Anh giúp cho người học có thể nói một cách tương tự như người bản xứ.
Ngữ điệu (Intonation) còn thể hiện tính giai điệu trong khi nói. Một người nói tiếng Anh có sự trầm bổng khi giao tiếp sẽ dễ nghe hơn một người nói với giọng đều đều, không cảm xúc.
Ngoài ra, bảng dưới đây giới thiệu tiêu chí chấm điểm Pronunciation (Phát âm) trong IELTS Speaking.
( Trích từ IELTS Speaking Band Descriptor)
Có thể thấy, đối với phát âm, tiêu chí này tập trung vào các Pronunication features (thành tố Phát âm). Một trong các thành tố phát âm bao gồm Intonation. Do vậy, Intonation là một trong những tiêu chí để đánh giá phần nói của thí sinh. Căn cứ vào Band Descriptor, có thể thấy rằng Intonation xuất hiện trong suốt các band 6.0-9.0. Đặc biệt đối với thí sinh mong muốn đạt được điểm 7.0 trở lên ở phần Speaking, Intonation là một trong các tiêu chí mà các thí sinh cần phải có.
Những quy tắc ngữ điệu tiếng Anh (Intonation) cơ bản
Với 3 loại ngữ điệu chủ yếu trong tiếng Anh đó là:
- Falling intonation
- Rising intonation
- Rise – Fall intonation
FALLING INTONATION (xuống giọng ↓) diễn tả việc bắt đầu câu nói với tông giọng khá cao và hạ giọng xuống thấp so với tông giọng ban đầu ở những âm tiết cuối cùng của một cụm từ, nhóm từ hoặc một câu.
Hạ giọng ở từ cuối cùng của câu trong các trường hợp sau:
– Statements (câu trần thuật): câu khẳng định một sự kiện/ quan điểm/ ý tưởng.
Ex: I study English every day↓.
– Commands (câu mệnh lệnh): ra lệnh/ yêu cầu người khác làm gì đó.
Ex: Put your paper down, please↓!
– Exclamation (câu cảm thán): thể hiện cảm xúc đối với sự vật
Ex: What a lovely dog↓!
– WH-questions (câu hỏi với WH): câu hỏi bắt đầu bằng “what/ where/ when/ who/ why/ how”
Ex: Where are you from↓?
RISING INTONATION (ngữ điệu lên giọng ↑) diễn tả việc bắt đầu câu với tông giọng thấp và lên giọng sẽ cao hơn so với tông giọng ban đầu ở những âm tiết cuối cùng của câu, một cụm từ hoặc một nhóm từ.
Lên giọng từ cuối cùng của câu
- Yes/No Question (câu nghi vấn): câu hỏi với câu trả lời bằng Yes hoặc No
Cấu trúc của câu nghi vấn: (Auxiliary verb) + S + V
Ex: Do you like bananas? (rising)
Do you love me? (rising)
RISING-FALLING INTONATION (lên-xuống) lên giọng ở một số từ và xuống giọng ở một số từ trong câu.
– Listing sentences (câu liệt kê): câu trần thuật dùng liệt kê nhiều đối tượng tương đồng được cách nhau bằng dấu phẩy hoặc ‘and’.
Lên giọng các đối tượng được liệt kê trước và hạ giọng ở đối tượng cuối cùng trong danh sách.
Ex: I like eating bananas↑, apples↑, strawberries↑, oranges↑ and watermelon↓.
Ex: There are four people in my family such as my father↑, my mother↑, my brother↑ and me↓.
– Alternative questions (câu hỏi lựa chọn): câu hỏi buộc người nghe phải chọn lựa trong số các đối tượng được liệt kê và các lựa chọn này ngăn cách bằng từ ‘or’.
Lên giọng ở các lựa chọn đầu và xuống đối với lựa chọn cuối cùng.
Ex: Do you like coffee↑ or tea↓?
Ex: Which one do you prefer, white↑ or black↓?
Lưu ý khi học Intonation cho người Việt
Tiếng Việt thuộc loại ngôn ngữ có thanh điệu, hệ thống thanh điệu của tiếng Việt gồm 6 thanh: ngang, huyền, sắc, hỏi, ngã, nặng. Trong tiếng Việt người nói sẽ không để ý đến ngữ điệu cả câu, bởi mỗi từ trong tiếng Việt có một thanh điệu riêng. Ngữ điệu trong tiếng Việt cũng vì thế mà thay đổi theo vào ngữ cảnh.
Với tiếng Anh thì ngược lại vì tiếng Anh là ngôn ngữ không có thanh điệu. Vì vậy khi nói, người nói tập trung nhấn mạnh vào trọng âm và ngữ điệu của cả câu.
Chính vì sự khác biệt này, người Việt khi nói tiếng Anh thường gặp những khó khăn như:
- Khi nói không có sự nhấn mạnh nên các câu khi được nói đều cùng một tông giọng đều, không nhấn nhá, không lên, xuống giọng khi giao tiếp nên thường không có ngữ điệu cho cả câu.
- Nếu có ngữ điệu thì khi nói sẽ không tự nhiên và khác so với ngữ điệu tiếng Anh.
=> Tiếng Việt: ngôn ngữ có thanh điệu, ngữ điệu dựa vào ngữ cảnh
Tiếng Anh: ngôn ngữ không có thanh điệu, ngữ điệu dựa vào trọng âm. Vậy nên hãy chú ý đến trọng âm khi nói nhé.
Cách luyện tập
Sau khi đã đọc các quy tắc về ngữ điệu (Intonation) trong tiếng Anh đã được giới thiệu ở phần trên, người đọc có thể tự luyện tập để có ngữ điệu tự nhiên thông qua các bước sau:
Bước 1: Lựa chọn một nguồn nghe uy tín và phù hợp với trình độ. Ưu tiên lựa chọn những nguồn cung cấp đồng thời audio và transcript (những nội dung nói trong audio mà được trình bày dưới dạng chữ).
Gợi ý: Trang web nghe tiếng Anh của Hội đồng Anh hoặc trang web luyện nghe tiếng Anh qua tin tức – Breaking News English.
Bước 2: Trước khi nghe, người nghe cần nghiên cứu trước transcript. Áp dụng các quy tắc đã đọc về ngữ điệu tiếng Anh. Đối với từng câu, người nghe xác định loại câu và dự đoán loại ngữ điệu (Intonation) mà mình sẽ nghe được (Falling, Rising hay Rise-Fall intonation).
Bước 3: Tiến hành nghe và đối chiếu xem các ngữ điệu (Intonation) mà người nghe đã xác định ở bước trên có trùng khớp với ngữ điệu (Intonation) đã nghe trong audio hay không.
Bước 4: Người nghe nghe lại nhiều lần và áp dụng kỹ thuật Shadowing (nói nhại) để luyện tập theo ngữ điệu (Intonation) của người nói trong audio.
Bước 5: Ghi âm lại phần nói của mình và so sánh với phần của người nói trong audio, từ đó đánh giá và đưa ra những điều chỉnh phù hợp.
Luyện tập
Sau đây là một vài ví dụ để cho người đọc luyện tập ngữ điệu:
Falling intonation
- Câu trần thuật
I want to talk about my family.
Mary has a bag which is blue.
I have never been to China before.
- Câu mệnh lệnh
Please do not step on the grass.
Get in the car, please!
Remember to drink more milk.
- Câu cảm thán
What a lovely dog!
How beautiful this city is.
How thoughtful Taylor was to sweep the floor!
- Câu hỏi với từ hỏi
What are you going to do tomorrow?
Who is your favorite person in the world?
Where is the nearest bank, please?
Rising intonation
- Câu nghi vấn
Do you want to go there?
Did you grow tomatoes last summer?
Did he break his leg while playing soccer?
Rise – fall intonation
- Câu hỏi yêu cầu sự lựa chon
Can you drive a car or a motor bike?
Will Mary arrange a picnic for her friends tomorrow or next Sunday?
Have you done the job already or not?
- Câu liệt kê
I need to buy many things for my party tomorrow such as eggs, apples, bananas, and beef.
I would like to have orange juice, omelet, steak and pumpkin soup, please.
When teenagers finish high school, they have several choices: going to college, getting a job, or joining the army.
Đó là những điều cần biết về ngữ điệu (Intonation) trong tiếng Anh. Các bạn hãy cố gắng kiên trì luyện tập để nhớ hết các quy tắc cơ bản và thực hành thường xuyên thành phản xạ để không bị mắc lỗi khi nói tiếng Anh nữa nhé. IELTSMindX chúc bạn luôn học tốt.